Önceki blogumuzda bakım yönetim sistemi hakkında temel bilgiler ve yararlarından bahsetmiştik.
Bakım yönetim sistemi ana faaliyetlerini:
- İş Planlaması ve Organizasyon
- Varlık Yönetimi
- İnsan Yönetimi
- MRO Envanter Yönetimi ve Tedarikçi Yönetimi
- Yüklenici Yönetimi
- Bütçe Yönetimi şeklinde listelemiştik. Bakım yönetiminde, geliştirilen ve geliştirilebilecek stratejileri oluştururken ve değerlendirirken ana faaliyetleri ve bakım yönetim sistemlerinin kapsamını dikkate almak önemli olacaktır.
Strateji, önceden belirlenmiş bir politika çerçevesinde, gerçeklenmesi amaçlanan hedefler doğrultusunda, mevcut imkan ve kaynakların zamanında, etkili ve verimli kullanılmasıdır.
Bakım stratejisi, varlıkların yaşam döngüsü sürecinde sürdürülebilir ve sağlıklı performans göstermesi için alınan ve uygulanan kararlar bütünü olarak tanımlayabiliriz. Sürdürülebilirliğin kapsamı, kurumların varlıklarının güvenli, sağlıklı, çevreye saygılı ve hedeflenen performans düzeyinde çalışmasıdır. Burada dikkat etmemiz gereken asıl şey, bakım stratejilerinin yol haritası çizmek kullanılan araçların en üst seviyede, en verimli kaynak kullanımı ile kurumların performansının bulunmasını sağlamasıdır.
Bakım Tipleri
Bakım tipleri planlı ve plansız olarak ikiye ayrılabilir.Planlı Bakım
Bakım politikasının ekipman, makine veya sistem bozulmadan önce planlanarak kontrol edilmesidir. Bu tipi kullanan kurumların nihai amacına yönelik bir plan çıkarılır. Takvimlendirme, görev çizelgeleri, yöntemler ve benzeri ana aktiviteler net bir şekilde plana dahil edilir.Periyodik Bakım
Ekipman ömrünün uzatılması, plansız arıza ve duruşların azaltılması amacıyla önceden belirlenen bir zaman periyodunda ilgili makine veya parça bakım ve onarımlarının yapıldığı bakım tipidir. Önceden planlanan zamanların dışında da bakım yapılması üzerine uygulanabilen ‘koruyucu bakım’ da bu kapsamda değerlendirilebilir.Önleyici Bakım
Henüz bir arıza veya aksamaya yol açacak bir durum meydana gelmeden, ihtimalini ortadan kaldırmak amacıyla yapılan bakım tipidir.Kestirimci Bakım
Gerektiğinde özel cihazlar da kullanılarak yapılan düzenli gözlem, muayene ve raporların ve kayıtların karşılaştırılması sistemiyle parça, ekipman ve donanımın bakım onarım gereksinimlerinin belirlenerek en uygun zamanda bakım faaliyetlerinin gerçekleştirilmesidir.Plansız Bakım
Ekipman bozulduğunda veya arıza çıktığı zaman yapılır. Zamansız arızalarda zaman kaybı fazla olmakla birlikte bakım onarım maliyetleri kıyasen daha düşüktür. Daha az insan kaynağına ihtiyaç duyulur. Genelde yedekleri bulunan, kolay tamir edilebilen veya maliyeti düşük makinalarla üretim yapan tesis ve atölyelerde bu yöntem uygulanır.Düzenli Bakım
Yağlama, temizleme, kontrol etme gibi ekipmanlara veya makinelere düzenli şekilde yapılan bakım çalışmalarını kapsar.Arıza Bakımı
Onarım yalnızca sistem veya makine arızasından sonra yapılır, ekipman arıza verene kadar çalışmasına izin verilir.Acil Bakım
Küçük onarımlar düzeyinde, acil eylem gerektiren beklenmedik ve ciddi tanımlanabilecek arızalara uygulanır.Opwire Bakım Yönetim Sistemi hakkında detaylı bilgi için ücretsiz demo sayfamızdan bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Bakım Yönetimi Stratejileri
Reaktif Bakım
Bakım yönetimi stratejilerinin temeli reaktif yani arıza sonrası bakım yöntemidir. Bir nevi “Bozulsun, düzeltelim.” stratejisidir. Bu stratejinin kilit noktası yedek parçaların ve doğru teknisyenin hazırda bulunmasıdır. Belirli varlıklardan minimum maliyetle maksimum değerin elde edilmesini sağlar. Bu kapsamda bir de arızaya kadar bakım stratejisinden bahsetmek büyük önem taşır zira mali olarak önemli role sahip bir stratejidir. Genellikle varlıklar tek kullanımlık olduğunda veya değişimi onarımdan ucuz olduğunda bu strateji tercih edilir ve kaynak kullanımının verimliliğini artırmış olur.Proaktif Bakım
Reaktif bakıma göre değişen şartlar ve ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak zamanla proaktif bakım sistemleri geliştirilmiştir. Bununla birlikte arızanın öngörülmesi ve önlenmesi hedeflenmiştir. Kendi içerisinde bunu aşağıdaki kategorilerle inceleyebiliriz:Önleyici Bakım (PM)
Kullanıma veya zamana dayalı düzenli aralıklarla bakım çalışması yapılmasıdır.Duruma Dayalı ve Koşul Bazlı Bakım (CBM)
Varlığın durumunu sensör, el tipi ekipman veya testlerle izlenerek sağlıksız bir durumlar tespit edilir. ayrıca periyodik olarak gözlemlenerek güncel ve önceki durumlarının karşılaştırılmasına dayalı şekilde sağlıksız bir durum tespitinde bakım yapılmasıdır.Tahmine Dayalı ve Kestirimci Bakım (PdM)
Bir varlığın arızalanma riskini öngörmek adına durumunun izlenmesi ve makine bilgisiyle incelenmesi ile bir nevi erken uyarı sistemi gibi, bildirim veren bir sistemdir. Bununla birlikte arıza riski ortaya çıktığı anda müdahale edilir.Yönlendirici Bakım
Bu sistem en son çıkan stratejilerden biridir ve kestirimci bakımın bir adım ötesine geçer. Varlıklar kendi kendine teşhis yapabilmek adına sensör ve analitikleri kullanır, bu teşhisin sonunda tanımlanan arızalarla nasıl başa çıkılacağına dair çözüm sunar.Günümüzde proaktif bakım fikri, diğer bakım yöntemlerine göre daha yaygındır ve en doğrusu da “karma” şekilde bakım sistemlerine yaklaşmaktır. Şartlar ve ihtiyaçlar doğrultusunda bir bakım sistemi seçmek her zaman daha iyi olacaktır. Görüldüğü üzere her yöntemin kendine özgü bir durumu mevcut olacaktır. Hiçbir yöntem her duruma uygun olamayacaktır.
Sizin için en doğru bakım yönetim sistemi nasıl seçilir?
Doğru bakım stratejisi seçiminde öncelikle maliyet ve fayda analizi yapılmalıdır. Bu süreçte dikkat etmeniz gereken unsurlar:
- Üretim açısından bakımı yapılacak makinenin kritikliği
- Makinenin tipi, çalışma prensibi, çalışma sıklığı, çalışma ve çevre şartları
- Arızanın oluşum sıklığı
- Proje bilgileri
- Hangi parçalara bakım yapılacağının optimum öngörümü
- Hangi bakım tipinin ne zaman uygulanacağının planı
- Bakım çalışmalarının organizasyonu
Bakım yönetim sistemi seçimi ve bu unsurları ve ihtiyacınız doğrultusunda en doğru stratejiyi seçerek ekipmanlarının maksimum performanslarını elde edebilirsiniz.
