İş Sağlığı ve Güvenliği Belgesi (İSG Belgesi) Nedir?

İş sağlığı ve güvenliği (İSG), yalnızca iş kazalarını önlemekle sınırlı bir kavram değildir.

İşyerinin düzenli yönetimi, çalışan sağlığının korunması, üretim verimliliğinin artırılması ve mevzuata uyum gibi pek çok kritik başlığın temelini oluşturur.

Bu sistemin merkezinde ise İSG belgesi ve ilgili yetkinliklere sahip profesyoneller bulunur.

Bu yazıda:

• İş sağlığı ve güvenliği belgesi nedir?
• Kimler alabilir?
• Hangi alanlarda geçerlidir?
• Belge veren kurumlarda bulunması gereken şartlar nelerdir?
• Belge almanın işveren ve çalışan için faydaları nelerdir?

gibi konuları sade ve anlaşılır biçimde ele alıyoruz.

İSG Belgesi Nedir?

İSG belgesi, bir kişinin işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği uzmanı, işveren adına İSG hizmeti yürütebilen kişi veya İSG eğitimlerini verebilen profesyonel olarak çalışabilmesi için gerekli olan resmi yetkinliği ifade eder.

İSG belgesi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kurumlar aracılığıyla verilen eğitim ve sınav süreçlerinin tamamlanması sonucunda alınır.

Bu belge, sahibine:

• İşyerlerinde İSG hizmeti sunma
• Risk değerlendirmesi süreçlerine katkı sağlama
• Eğitim verebilme
• Kayıt ve dokümantasyon süreçlerini yürütme

yetkisi sağlar.

İSG Belgesi Ne İşe Yarar?

İş sağlığı ve güvenliği belgesi, hem çalışan hem işveren açısından çok önemli bir işleve sahiptir.

İşveren için:

• İşyerinde yetkin İSG uzmanı bulundurmayı sağlar
• Mevzuat gerekliliklerini yerine getirir
• Denetimlerde eksiklik ve ceza riskini azaltır
• İş kazalarının önlenmesiyle tazminat ve üretim kaybı gibi maliyetleri düşürür
• Kurumsal itibar ve çalışan güvenini artırır

Çalışan için:

• İSG alanında çalışma yetkinliği kazandırır
• Kariyer fırsatlarını genişletir
• Birçok sektörde yüksek talep gören bir uzmanlık sağlar
• İş güvenliği uzmanlığı, işyeri hekimliği veya diğer İSG rollerine geçiş imkânı sunar

Kimler İş Sağlığı ve Güvenliği Belgesi Alabilir?

Mevzuata göre iş sağlığı ve güvenliği belgesi alabilecek adaylar belirli eğitim seviyelerine ve bölümlere sahip olmalıdır.

İSG Belgesi Alabilecek Kişiler:

• Mühendislik fakültelerinden mezun olanlar (Makine, İnşaat, Elektrik-Elektronik, Endüstri, Kimya ve benzeri)
• Mimarlık bölümü mezunları
• Tekniker ve teknisyen düzeyindeki ilgili meslek bölümleri
• İş Sağlığı ve Güvenliği bölümü mezunları
• Fizik, kimya, biyoloji gibi Fen-Edebiyat fakültesi bölümleri
• İş yerinde İSG alanında yetkinlik kazanmak isteyen yöneticiler
• Departman sorumluları ve teknik personeller

Genel kural: Sayısal ve teknik alt yapıya sahip olan bölümler, iş güvenliği uzmanlığı için uygun kabul edilir.

Periyodik kontroller hakkında bilgi edinmek istiyorsanız bu yazımızı inceleyebilirsiniz.

İSG Belgesi Türleri Nelerdir?

İSG alanında farklı yetkileri ifade eden üç tip belge bulunur:

1. C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Belgesi

• Yeni başlayanların aldığı belgedir
• Az tehlikeli işyerlerinde görev alınabilir

2. B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Belgesi

• Tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde görev alınabilir
• Tecrübeye veya sınav geçişine bağlı olarak C’den yükseltilebilir

3. A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Belgesi

• Çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde görev alınabilir
• En üst seviye uzmanlık belgesidir

İşverenler İSG Belgesini Kendileri Alabilir mi?

Evet, belirli durumlarda işverenler veya işveren vekilleri de İSG hizmetlerini kendileri yürütmek için belge alabilir.

Mevzuata göre:

• Az tehlikeli sınıfta
• 50’den az çalışanı olan işyerlerinde

işveren veya işveren vekili, Bakanlık tarafından protokol imzalanmış kurumlardaki eğitimleri tamamlayarak “İşveren veya İşveren Vekili İSG Hizmetleri Belgesi” alabilir.

Bu belge ile:

• İş güvenliği uzmanı görevlendirme zorunluluğu kalkar
• Çalışan eğitimleri belirli koşullarda işveren tarafından verilebilir
• Risk değerlendirmesi, acil durum planı ve yıllık İSG planı süreçleri yürütülebilir

Not: Sağlık muayene ve ortam ölçümleri işveren tarafından yapılamaz — bu süreçler yetkili hekim ve laboratuvarlarla yürütülür.

İSG Belgesi Veren Kurumlar Hangi Özelliklere Sahip Olmalıdır?

İş sağlığı ve güvenliği belgesi sadece Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş kurumlar tarafından verilebilir.

Bu kurumlarda şu şartlar aranır:

• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından resmi yetkilendirme
• Eğitim müfredatının mevzuata uygun olması
• Yeterli fiziki koşullar ve teknik donanım
• Alanında uzman eğitmen kadrosu
• Türk Ticaret Kanunu’na uygun faaliyet yürütme
• Kayıt ve dokümantasyon süreçlerinin mevzuata uygun tutulması

Belge almak isteyen kişilerin mutlaka yetkili kurum listesine bakarak başvuru yapması gerekir.

İSG Belgesi Nasıl Alınır? Adım Adım Süreç

1. Yetkili eğitim kurumuna kayıt

Aday, Bakanlık onaylı bir kuruma başvurarak eğitim programına katılır.

2. Teorik ve uygulamalı eğitimler

Eğitim, mevzuat, risk değerlendirmesi, acil durumlar, işyeri teknik güvenliği ve diğer konu başlıklarından oluşur.

3. Sınav

Bakanlık tarafından yapılan merkezi sınavdan başarılı olunması gerekir.

4. Belgelendirme

Sınavdan başarılı olan kişiye iş sağlığı ve güvenliği belgesi düzenlenir.

5. İSG-KATİP kaydı

Uzmanlar, işyerleriyle çalışmaya başlamadan önce sistem üzerinden atanmalıdır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Belgesinin İşyerine Faydaları

Yeterli İSG bilgi ve belgesine sahip uzmanların işyerinde bulunması:

• İş kazalarını azaltır
• Meslek hastalıklarını önler
• Çalışan motivasyonunu artırır
• Üretim kayıplarını önler
• Denetimlerde uyumsuzluk riskini düşürür
• Yasal yaptırım ve ceza olasılığını azaltır

Yani İSG belgesi, yalnızca bir “sertifika” değil, işyerinin güvenli ve sürdürülebilir yapısını oluşturan temel bir yatırımdır.

İSG Belgesi, İş Güvenliğinin Temel Taşıdır

İSG belgesi, hem çalışanlar hem işverenler için güvenli çalışma ortamının temelini oluşturur. Mevzuata uygunluk, risklerin azaltılması, çalışan sağlığı ve kurum itibarı açısından kritik bir rol oynar.

Eğer işyerinizde:

• İSG süreçlerinizi profesyonelleştirmek
• Denetimlere hazırlıklı olmak
• Doğru eğitim ve belgelendirme süreçlerine yönelmek

istiyorsanız, yetkilendirilmiş kurumlar üzerinden İSG eğitimlerini inceleyebilir ve işletmenize uygun modeli belirleyebilirsiniz.

Süreçleriniz dijital ortamda yönetmek için profesyonel bir yazılım desteği arıyorsanız ücretsiz demo sayfamızdan bizimle iletişime geçebilirsiniz.