Gürültü Ölçümü ve Titreşim Ölçümü İçin Maruziyet Limitleri

gürültü ölçümü ve titreşim ölçümü için maruziyet limitleri

İşyerlerinde ses ve titreşim kaynaklı riskler, yalnızca çalışan sağlığını değil aynı zamanda üretim kalitesini ve iş sürekliliğini de etkileyen kritik tehlikeler arasındadır.

Bu nedenle gürültü ölçümü ve titreşim ölçümü, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında yapılması zorunlu teknik kontrollerden biridir.

Gürültü Ölçümü Nedir?

Gürültü ölçümü; işyerindeki makineler, üretim hatları, presler, havalandırma sistemleri, motorlar ve benzeri ekipmanlardan kaynaklanan ses basıncı seviyelerinin desibel (dB) cinsinden ölçülmesidir.

Ölçümlerin amacı:

Çalışanların işitme kaybı riskini belirlemek,
Günlük gürültü maruziyet düzeyini hesaplamak,
Gereken KKD (kulak tıkacı, kulaklık) seviyelerini belirlemek,
İşyerindeki ses kaynaklarını kontrol altına alarak riskleri azaltmaktır.

Mevzuat Dayanağı: Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik — işverenin, gürültü maruziyetini ölçtürmesini zorunlu kılar.

Gürültü İçin Maruziyet Limitleri

Yönetmelikte belirtilen temel sınır değerler:

Seviye	Açıklama
80 dB(A)	Alt maruziyet eylem değeri – işveren bilgilendirir, önlem planlar
85 dB(A)	Üst maruziyet eylem değeri – koruyucu ekipman kullanımı zorunlu
87 dB(A)	Maruziyet sınır değeri – asla aşılmaması gerekir

Gürültü haritaları, makine bazlı ölçümler ve kişisel dozimetre sonuçları birlikte değerlendirilerek günlük maruziyet hesaplanır.

Titreşim Ölçümü Nedir?

Titreşim ölçümü; çalışanların makine ve ekipmanlardan kaynaklanan mekanik salınımlara ne kadar maruz kaldığını belirlemek için yapılan teknik bir ölçümdür.

İki temel kategori vardır:

El-kol titreşimi – Matkap, taşlama, perçinleme tabancası, testere vb. el aletleri
Tüm vücut titreşimi – Forklift, yükleyici, ekskavatör operatörleri – Platform ve ağır makine kullanıcıları

Mevzuat Dayanağı: Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik — işveren ölçüm yaptırmakla yükümlüdür.

Periyodik kontroller hakkında bilgi edinmek istiyorsanız bu yazımızı inceleyebilirsiniz.

Titreşim İçin Maruziyet Limitleri

Tür	Alt Maruziyet Eylem Değeri	Üst Maruziyet Eylem Değeri	Sınır Değer
El–Kol Titreşimi	2,5 m/s²	5 m/s²	Aşılması yasak
Tüm Vücut Titreşimi	0,5 m/s²	1,15 m/s²	Aşılması yasak

Titreşim ölçümleri, çalışan üzerine takılan üç eksenli sensörlerle yapılır ve çalışma süresi boyunca maruziyet hesaplanır.

Gürültü ve Titreşim Ölçümleri Neden Zorunludur?

Çünkü ölçüm yapılmadığında:

İşitme kaybı
Sinir ve damar hasarı
Kas-iskelet problemleri
Konsantrasyon kaybı
İş kazası riskinde artış
Meslek hastalıkları
Üretim veriminde düşüş

gibi ciddi sonuçlar ortaya çıkabilir.

6331/10. madde, işverenin çalışma ortamında gerekli tüm kontrol ve ölçümlerin yapılmasını zorunlu kılar.

Ölçümler Hangi Sıklıkla Yapılır?

Risk değerlendirmesine bağlı olmakla birlikte genel olarak:

Çok tehlikeli işyerlerinde: Yılda 1 kez
Tehlikeli işyerlerinde: 2 yılda 1
Az tehlikeli işyerlerinde: 3 yılda 1

Aşağıdaki durumlarda süre beklenmeden tekrar yapılır:

Yeni makine veya hat devreye alınması
Çalışma süresi, yerleşim veya proses değişikliği
İş güvenliği uzmanı ya da işyeri hekiminin talebi
Denetimlerde istenmesi

İşverenin Yükümlülükleri

Yetkili ve akredite laboratuvara ölçüm yaptırmak
Sonuçları kayıt altında tutmak (en az 10 yıl)
Sınır değer aşımında anında düzeltici işlem yapmak
KKD kullanımını sağlamak
Gürültü ve titreşim kaynaklı riskleri azaltmak
Çalışanları bilgilendirmek ve eğitmek

Gürültü ve Titreşim Ölçümleri

Gürültü ve titreşim ölçümleri, yalnızca yasal bir zorunluluk değildir. Aynı zamanda çalışan sağlığını korumanın ve işletme verimliliğini artırmanın temel bir parçasıdır. Düzenli yapılan ölçümler ile riskler erken tespit edilir, gerekli önlemler alınır ve meslek hastalıklarının önüne geçilir.

Süreçleriniz dijital ortamda yönetmek için profesyonel bir yazılım desteği arıyorsanız ücretsiz demo sayfamızdan bizimle iletişime geçebilirsiniz.