Elektrik Periyodik Kontrol Nedir, Neleri Kapsar?

Elektrik periyodik kontrol, işletmelerdeki elektrik tesisatının, ekipmanların ve koruma sistemlerinin güvenli şekilde çalışıp çalışmadığını belirlemek amacıyla yapılan düzenli muayene ve ölçüm sürecidir. Bu kontroller, hem çalışan güvenliğini sağlamak hem de yangın, elektrik çarpması ve ekipman arızası gibi riskleri önlemek için yasal olarak zorunludur.

Kontrollerin kapsamı; ana panodan prizlere, topraklama tesisatından paratonere kadar tüm elektrik altyapısını kapsar. Bu süreç, yalnızca teknik ölçüm değil, aynı zamanda yönetmeliklere uygunluk denetimi anlamına gelir.

Yasal Dayanak ve Sorumluluklar

Elektrik periyodik kontrolleri, “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”, “Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği” ve “Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği” kapsamında zorunludur.

Bu kontrolleri yalnızca yetkili elektrik mühendisleri veya TS EN ISO/IEC 17020 standardına göre akredite A tipi muayene kuruluşları yapabilir. Her ölçüm sonucunda bir rapor düzenlenir ve bu rapor, tesisin bir yıl boyunca güvenli kullanımına esas teşkil eder.

Yönetmeliklere göre;

• İşyerleri, yılda en az bir kez periyodik elektrik kontrolü yaptırmakla yükümlüdür.
• Kontrol sonuçları belge halinde saklanmalı ve denetimlerde ibraz edilmelidir.
• Uygunsuzluk tespit edilirse, eksikler giderilmeden tesis kullanılamaz.

Elektrik Periyodik Kontrolünün Kapsamı

Elektrik periyodik kontrol süreci, tesisin türüne ve enerji altyapısına göre farklı başlıklar altında değerlendirilir. Ancak genel olarak dört temel alanda ölçüm ve muayene yapılır:

1. Elektrik İç Tesisatı Kontrolü

Bina içindeki panolar, sigortalar, aydınlatma hatları, prizler, motor bağlantıları ve kompanzasyon sistemleri kontrol edilir. Amaç; hatalı bağlantılar, aşırı yüklenme, kablo kesiti uygunsuzluğu ve kaçak akım risklerini tespit etmektir.

Bu aşamada:

• Panolarda ısınma ve gevşek bağlantı kontrolü
• Kaçak akım rölelerinin fonksiyon testi
• Eşpotansiyel baraların süreklilik ölçümü
• Sigorta ve kesicilerin seçicilik kontrolleri yapılır.

2. Topraklama ve Potansiyel Dengeleme Kontrolü

Topraklama hattının direnci ölçülür, tüm metal gövde ve iletken parçaların sürekliliği test edilir.

Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’ne göre; topraklama direnci genellikle 1 ohm’un altında olmalıdır.

Bu kontroller, hem insan güvenliği hem de cihazların aşırı gerilimden korunması açısından kritik öneme sahiptir.

3. Paratoner ve Yıldırımdan Korunma Sistemi Kontrolü

Paratoner sistemleri yıldırım düşmesi kaynaklı hasarları önlemek için tesis edilir.

Periyodik kontrol sırasında:

• İndirme iletkenlerinin bağlantı durumu
• Muayene klemenslerinin konumu ve oksitlenme durumu
• Topraklama direnci ölçümü gibi kriterler değerlendirilir.

Bu ölçümler TS EN 62305 standardına uygun olarak yapılır.

4. Jeneratör ve Trafo Kontrolleri

Enerji sürekliliğini sağlayan jeneratör ve trafolar, elektriksel güvenlik açısından ayrıca kontrol edilir.

• Jeneratörlerde gerilim, akım, frekans ve topraklama testleri yapılır.
• Trafolarda yağ, izolasyon ve koruma topraklaması kontrolleri gerçekleştirilir. Bu kontroller, hem enerji kalitesini hem de çalışan güvenliğini doğrudan etkiler.

Elektrik Periyodik Kontrollerinin Önemi

Düzenli yapılan elektrik periyodik kontrolleri yalnızca bir yasal gereklilik değil, aynı zamanda önleyici bakımın en etkili adımlarından biridir. Bu kontroller sayesinde:

• Elektrik kaynaklı yangın riski azalır
• Enerji verimliliği artar
• Cihaz ve ekipman ömürleri uzar
• Yasal yükümlülükler eksiksiz yerine getirilir

Özellikle endüstriyel tesislerde, üretim duruşlarının büyük bölümü elektriksel arızalardan kaynaklanır. Bu nedenle kontrol ve ölçümler sadece “muayene” değil, “risk yönetimi” olarak görülmelidir.

Akümülator periyodik kontrolleri hakkındaki kısa bilgilendirme yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Elektrik Periyodik Kontrol Yönetmeliği ve Mobil Çözüm

Elektrik periyodik kontrol, hem teknik hem de yasal boyutuyla işletmelerin en kritik güvenlik süreçlerinden biridir.

Tüm kontroller, yetkili uzmanlar tarafından yapılmalı, sonuçlar kayıt altına alınmalı ve bir sonraki kontrol tarihine kadar takip edilmelidir.

Elektrik tesisatı güvenliğini, çalışan sağlığını ve işletme sürekliliğini korumak için periyodik kontrolleri zamanında yaptırmak büyük önem taşır.

Opwire Periyodik Kontrol Yazılımı sayesinde periyodik kontrollerinizi kaçırmadan, müşteri kayıtlarını düzenli ve profesyonel bir şekilde yönetebilirsiniz. Daha fazla bilgi için ücretsiz demo sayfamızdan bizimle iletişime geçin.